Çalışan sayısına göre İş Sağlığı ve Güvenliği konusu hem işverenleri hem de çalışanları ilgilendiren önemli bir konudur. Her iş yerinin, çalıştırılan kişi sayısına göre yerine getirmesi gereken İSG yükümlülükleri vardır. Bu yazımızda sizler için iş sağlığı ve güvenliği zorunluluklarını ele aldık.
1. ÇALIŞAN SAYISINA BAKILMAKSIZIN YAPILMASI GEREKENLER
1.1. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri çalışan sayısına bakılmaksızın İSG hizmeti (İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı hizmeti) almak zorundadır.
1.2. Az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri, çalışan sayısı 50 kişiyi geçer ise İSG hizmeti (İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı hizmeti) almak zorundadır.
Açıklama: 6331 Sayılı İSG Kanunu yayınlandığında, az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinin de İSG hizmeti alma zorunluluğu bulunmakta idi. Ancak Bakanlık tarafından bu hizmetin alımı belli dönemlerde ertenmiş bulunmaktadır.
1.3. Az tehlikeli sınıfta yer alan ve 50’ dan az çalışanı olan iş yerleri;
“İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik”
MADDE 5 – (1) de belirtilen …. eğitimi tamamlayarak sınavda başarılı olan işveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimine verilen görevleri, işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç olmak üzere yürütebilir … denilmektedir.
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde İş sağlığı ve güvenliği süreçlerinin çalışan sayısından bağımsız olarak düzenlenmesi, riskli iş ortamlarında meydana gelebilecek kazaları minimize etmek ve çalışan refahını sağlamak için kritik bir uygulamadır.
2. 50’ den FAZLA ÇALIŞANI OLAN İŞYERLERİNİN YAPMASI GEREKENLER
50 veya daha fazla çalışanı olan işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği kurullarının oluşturulması, çalışan güvenliğini artırmak ve yasal gereklilikleri yerine getirmek açısından zorunludur.
2.1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik’ te
MADDE 4 – (1) 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur denilmektedir
2.2. 4857 Sayılı İş Kanunu’nda
Engelli ve Eski Hükümlü Çalıştırma Zorunluluğu
Madde 30 – İşverenler, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde %3 engelli, kamu işyerlerinde ise %4 engelli ve %2 eski hükümlü … çalıştırmakla yükümlüdürler.
İşverenler çalıştırmakla yükümlü oldukları işçileri Türkiye İş Kurumu aracılığı ile sağlarlar.
Bu tür işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği kurullarının aktif olarak çalıştırılması, hem işverenlerin yasal sorumluluklarını yerine getirmesine hem de çalışanların haklarının korunmasına büyük katkı sağlar.
3. 100 ve DAHA FAZLA ÇALIŞANI OLAN İŞYERLERİNİN YAPMASI GEREKENLER
100 veya daha fazla çalışanı olan işyerleri, sosyal sorumluluk bilinciyle çalışanların ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik düzenlemeleri hayata geçirmelidir.
3.1. Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’ nde
İzin Kurulunun Oluşumu Madde 15 – İşçi sayısı 100’ den fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulur. …
3.2. Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik’ te
Oda ve yurt açma yükümlülüğü
Madde 13 – (1) Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta … bir emzirme odasının kurulması zorunludur.
Madde 13 – (2) Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın … bir yurdun kurulması zorunludur.
100’den fazla çalışana sahip işyerlerinde bu tür düzenlemeler, iş yerindeki huzur ve düzeni korurken, çalışan bağlılığını artırarak iş verimliliğine katkı sağlar.
3.3. İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’ te
İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri
Madde 12 – …
(2) Az tehlikeli sınıfta yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. …
(3) Tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. …
(4) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. …
İşyeri hekimlerinin görevleri, çalışan sağlığını korumak ve işyerindeki sağlık hizmetlerini organize etmek açısından büyük önem taşır. İşyeri hekimlerinin etkin bir şekilde çalışması, çalışanların sağlık ve güvenliklerini sağlamak için kritik bir faktördür. İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları, bu profesyonellerin yönetiminde başarıya ulaşır.
3.4. İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’ te
İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri
Madde 12 – …
(2) Az tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. …
(3) Tehlikeli sınıfta yer alan 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. …
(4) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 250 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 250 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. …
İş güvenliği uzmanlarının görevi, işyerlerinde güvenlik önlemlerinin alınmasını ve uygulanmasını sağlamak, riskleri minimize etmektir. İş güvenliği uzmanlarının görevleri, iş kazalarının önlenmesi ve meslek hastalıklarının engellenmesi açısından büyük önem taşır. Bu uzmanlar, güvenli bir çalışma ortamı yaratmak için kritik bir rol oynar.
